Rusya Devlet Atom Enerjisi Kurumu Rosatom ve Yakutistan hükümeti, küçük modüler reaktör (SMR) inşa projesi çerçevesinde elektrik tarifesi belirleme ilkelerini düzenleyen bir anlaşma imzaladı. Rosatom, anlaşma kapsamında Saha Cumhuriyeti Hükümeti Yakutistan’ın Ust-Kuyga bölgesinin Ust-Yansky ilçesinde, RITM-200 reaktör ünitesine dayanan SMR inşa edecek.

Anlaşmaya göre Yakutistan, 40 ila 50 MW arasında bir hacimde SMR elektrik satışını sağlayacak. Ülke aynı zamanda, istasyonun bulunduğu bölgede arazi sağlanmasına da yardımcı olacak. SMR’nin inşası, Ust-Yansky bölgesindeki elektrik maliyetinin mevcut tarifeye kıyaslaya neredeyse yarı yarıya azaltılmasını mümkün kılacak.

SMR inşaatı 2028 yılına kadar tamamlanacak

SMR’nin inşaat projesi, 2019 Eylül ayında Yakutistan ile Rosatom arasında imzalanan niyet anlaşması çerçevesinde geliştiriliyor. Konuya ilişkin saha araştırmaları geçtiğimiz dönemlerde tamamlanmıştı. Ofis çalışmaları ise halen devam ediyor. Yakutistan’da yapılacak SMR’nin inşaatının 2028 yılına kadar tamamlanması planlanıyor.

SMR projesinin temeli, Rus atomik buz kırma filosu gemilerinde kullanılan küçük reaktörlerin işletilmesinde uzun yıllar deneyimlenen RITM-200 serisi reaktörlere dayanıyor. Bu reaktörler Rosatom’un referans teknolojilerinden biri olma özelliğini taşıyor.

Yapım aşamasında olan ‘22220’ buz kırıcı projesine de 6 RITM-200 ünitesi yerleştirilmişti. 21 Ekim 2020’de, yeni nesil Arktika’nın amiral gemisi lider buz kırıcısı, resmen Rus nükleer filosunun bir parçası olmuştu.

Karbondioksit emisyonunu yılda 10 bin tona kadar azaltacak

RITM-200 reaktörlerine dayanan SMR projesi, 60 yılı aşan hizmet ömrü ile kompakt tasarım, modülerlik, kısa inşaat süresi ve yüksek güvenlik standartlarına sahip oluşuyla dikkat çekiyor. Ayrıca gelecekte, ulaşım ve endüstri ihtiyaçları için SMR kapasitelerini kullanarak çevre dostu hidrojen üretmek de mümkün.

Bu tür projeler, hem yeraltı kullanıcıları hem de izole bir güç şebekesine sahip uzak bölgelerin sakinleri için güvenilir, temiz bir ısı ve elektrik kaynağı olarak hizmet veriyor. Ust-Yansky bölgesinde eski kömür ve dizel üretim kaynaklarının SMR enerjisi ile değiştirilmesi, bölgedeki karbondioksit emisyonunu yılda 10 bin tona kadar azaltacak. Ust-Yansky’deki SMR projesinin uygulanması sırasında yaklaşık 800 kişilik bir istihdam da sağlanacak. Buna ek olarak, Yakutistan’da bir nükleer enerji santralinin inşası, Yakutya’nın Verkhoyansk bölgesinin kuzeyinde yer alan Kyuchus altın yatağının geliştirilmesi projesine de istikrarlı ve temiz bir enerji kaynağı sağlamış olacak.

Yakutistan Başkanı Aisen Nikolaev, düşük enerjili bir nükleer santralin, Yakutistan’ın Arktik bölgelerinin kalkınmasına niteliksel bir ivme kazandıracağına vurgu yaparak, “Projenin Ust-Yansky ilçesinde sanayinin gelişimini teşvik edeceğine ve yerel halkın yaşam standartlarını iyileştireceğine inanıyorum” dedi.

“Düşük güçlü nükleer santrallerin dünyada büyük bir geleceği var”

Rosatom Genel Müdürü Alexey Likhachev ise konuya ilişkin şunları söyledi:

“Bugün Rusya’da ilk yeni nesil yer tabanlı düşük güçlü bir nükleer santral inşası açısından önemli bir adım atıyoruz. Bu projenin uygulanması, Rosatom’un dünyada düşük güçlü nükleer santralleri pazarındaki lider konumunu güçlendiriyor. Bu kapsamda inşa edilen yüzen nükleer santral ‘Akademik Lomonosov’ da geçtiğimiz günlerde ticari işletmeye alınmıştı. Akademik Lomonosov sadece birkaç ay sonra yer istasyonunda çalışmaya başlayacak. Yabancı ortaklarımıza güvenilir ve Arktik koşullarında RITM-200 tarafından test edilmiş bir reaktör kullanmamız ve sunmamız önemlidir. Bugün sadece Rusya Federasyonu böyle modern ve referans teknolojiye sahiptir. Eminim ki, düşük güçlü nükleer santrallerin hem ülkemizde hem de dünyada büyük bir geleceği vardır.”